Plastisch chirurgen gaan voortaan beslissen over het uitvoeren van borstreconstructies bij borstkanker. Dat heeft Zorgverzekeraars Nederland besloten nadat de NOS misstanden aan het licht had gebracht bij de vergoeding van deze operaties.

Dit is een doorbraak volgens de artsen. Ze verwachten honderden vrouwen per jaar extra te kunnen opereren van wie de aanvraag nu wordt afgewezen door de verzekeraar. Ook hoeven er door dit besluit nooit meer borstenfoto’s te worden opgestuurd.

Bij veel borstreconstructies na amputatie vanwege borstkanker moet nu nog vooraf toestemming worden gevraagd aan de verzekeraar. Het gaat dan om ingrepen na een eerste reconstructie, zoals het verhelpen van pijnklachten of het corrigeren van deuken en andere contourafwijkingen. Ongeveer een op de drie aanvragen voor een borstreconstructie-operatie wordt nu afgekeurd door zorgverzekeraars.

Dat gebeurde meerdere keren bij de 39-jarige Joyce Bosman-Kuijntjes. Vijf jaar geleden liet ze haar borsten preventief amputeren vanwege een grote kans op borstkanker. Twee jaar geleden begon haar druppelvormige prothese te draaien. “Je kan je voorstellen dat dit er gek uitziet. Ook deed het pijn.” De zorgverzekeraar oordeelde dat dit niet ernstig genoeg was voor een operatie.

Ze had veel last van het hele traject. “Ik heb dit laten doen voor mijn eigen gezondheid. Zelfs de zorgverzekeraar is erbij gebaat dat ik de kans wegneem om borstkanker te krijgen. Dan heb je een complicatie en dan geven ze niet thuis. Het voelt zo onrechtvaardig. Ik was er dag en nacht mee bezig.”

Uiteindelijk kreeg ze deze operatie vergoed. Maar inmiddels is ze opnieuw de strijd aangegaan met de verzekeraar, nadat een andere operatie voor het wegwerken van een deuk ook was afgewezen. “Zorgverzekeraars zijn heel erg op het cosmetische gericht omdat het om borsten gaat, en denken dat je dit doet om dingen mooier te maken.”

Goede behandeling

Binnenkort is toestemming vooraf van de verzekeraar niet meer nodig, zegt directeur Petra Wormser van Zorgverzekeraars Nederland. “Wij vinden het belangrijk dat vrouwen met borstkanker de goede behandeling krijgen en snel weten waar ze aan toe zijn.”

Daarom komt de beslissing over deze operaties voortaan in handen van de plastisch chirurg. “In de beslotenheid van de spreekkamer kan die samen met de patiënt besluiten of een extra operatie nodig is.” Dat is voldoende voor de verzekeraar om tot vergoeding over te gaan.

Wel benadrukt ze dat de omstreden strenge voorwaarden bij de vergoeding van borstreconstructies, die alleen bij borstkanker gelden, voorlopig wel blijven. Die moeten in de toekomst dus door de arts gehanteerd worden, zegt Wormser.

Toch denkt Edin Hajder van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) dat door het besluit zo’n 300 tot 400 vrouwen per jaar extra een reconstructieoperatie krijgen, boven op de huidige 600 tot 700. “De huidige criteria leiden tot afwijzingen door een strenge beoordeling door de zorgverzekeraar. Voortaan bepaalt de arts zelf of aan de voorwaarden wordt voldaan.”

ZN-directeur Wormser vindt niet dat zorgverzekeraars nu te streng zijn, maar wil wel zeggen: “We vonden dat dit traject voor deze specifieke groep beter kon.”

Inhaalslag

Plastisch chirurg Hajder verwacht een inhaalslag van vrouwen van wie de operatie in het verleden is afgekeurd. “Zij zullen opnieuw aankloppen bij hun arts.” Hij noemt het al met al een “doorbraak” voor borstkankerpatiënten, ook omdat er nooit meer borstenfoto’s naar de verzekeraar hoeven worden gestuurd. “Voor de patiënten is dit absolute winst.”

Zorgverzekeraars gaan het nieuwe beleid monitoren “om onrechtmatige toename te voorkomen”. “We gaan in gesprek met plastisch chirurgen over de mogelijke consequenties”, aldus ZN-directeur Wormser. Wel benadrukt ze dat verzekerden in geen geval achteraf opdraaien voor de kosten als de voorwaarden niet goed zijn toegepast door de arts.

Volgens de NVPC is het vooral belangrijk dat de huidige strenge voorwaarden gaan verdwijnen. “Hier moet zo snel mogelijk verandering in komen.”

Zorgverzekeraars Nederland hoopt de maatregelen deze zomer te hebben doorgevoerd. Joyce Bosman-Kuijntjes vindt het “fantastisch” dat dit gaat gebeuren.