Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting kwam vanmiddag met voorstellen om de Wet Betaalbare Huur aan te passen. Ze wil daarmee de verkoop van huurwoningen een halt toeroepen. De meest verstrekkende maatregel is dat de waarde van de woning zwaarder mag meetellen in het puntensysteem dat de huurprijs bepaalt.

In gemeenten waar de huizenprijzen hoog zijn, mogen verhuurders in de plannen van Keijzer straks dus meer huur vragen. De gemeente Amsterdam berekende al dat een kwart van wat in de stad nu nog middenhuur is, dan in het dure segment zal vallen.

“Het zorgt ervoor dat uiteindelijk de huurprijzen fors omhooggaan. En wat hebben we dan?”, zegt wethouder Robert van Asten in Den Haag. Hij ziet niets in de plannen van de minister. “We wilden bereiken dat de huurprijzen juist werden gereguleerd. Dat die betaalbaar waren voor een grote groep mensen, voor de middenklasse die we graag in onze steden willen houden. Dit is contraproductief.”

Handhavers

Vorig jaar zomer werd de Wet Betaalbare Huur ingevoerd, een wet die huren maximaliseert. Er was eerst een overgangsperiode van een half jaar en wie nu een hogere huur vraagt dan volgens die wet is toegestaan, krijgt gemeentelijke handhavers op bezoek.

Gemeenten houden de cijfers niet allemaal nauwkeurig bij, maar handhavers hebben op die manier in de vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag bij elkaar naar schatting een kleine honderd huren verlaagd. Landelijk deed de Huurcommissie hetzelfde in ruim vijftig gevallen.

Haagse handhavers gaan op onderzoek uit in de wijk Laak, een wijk met veel kleine woningen waar mensen veel te veel huur voor betalen:

Een puntensysteem bepaalt hoeveel huur er voor een huis, of een kamer, gevraagd mag worden. De woningwaarde telt mee, maar ook de grootte en hoe goed een huis geïsoleerd is. Meer punten betekent een hogere maximale huur.

Maar particuliere verhuurders vinden hun huuropbrengsten door de nieuwe regels te laag. Vorig jaar verkochten investeerders dertigduizend meer huurwoningen dan ze kochten. Dat aantal verkochte huurhuizen is een stuk hoger dan de jaren ervoor. Na het optellen van nieuw gebouwde huurwoningen is de private huurmarkt in 2024 onderaan de streep gekrompen met 413 woningen. En dat terwijl er juist meer huizen nodig zijn.

Kraptegebieden

Judith Gordon is zo’n verhuurder die haar vastgoed verkocht. “Met de huidige regelgeving zijn de huurinkomsten die binnenkomen ongeveer gelijk aan de belasting die we moeten afdragen”, zegt ze. “Dus hebben wij de keuze gemaakt om de woning eruit te doen.”

Investeerders verkopen hun huurhuizen zodra er huurders uit gaan, omdat ze aan nieuwe huurders niet meer de huur kunnen vragen die ze willen. Ook na de aankondiging van de nieuwe plannen, denkt Gordon er niet anders over. “Het levert ons nog steeds te weinig op. Vooral door de hoge belastingen in box 3.”

Niek Verra, van branchevereniging Vastgoed Belang, spreekt veel verhuurders die worstelen “met de stapeling van overheidsmaatregelen”. “Aan de ene kant de huurmaatregelen, aan de andere kant de belastingmaatregelen.” Verhuurders kunnen volgens Verra de kosten niet meer dekken. “Daarom is het goed dat de minister ziet dat in de kraptegebieden er meer ruimte moet komen.”

Minder belasting

Al denkt Verra ook dat er nog meer moet gebeuren om het tij te keren. “Op drie fronten moeten er versoepelingen komen: meer huur kunnen vragen, flexibeler kunnen verhuren en tegelijkertijd minder belasting betalen. Dat bij elkaar zorgt voor meer ruimte, waardoor verhuurders wel uitkomen en kunnen blijven verhuren.”

Ook de Woonbond, die de belangen van huurders behartigt, vindt dat als Keijzer het verhuren van woningen aantrekkelijker wil maken, ze iets moet doen aan de belasting die verhuurders moeten afdragen. “Dat is veel effectiever en gaat niet ten koste van de woonlasten van huurders”, zegt een woordvoerder van de Woonbond vandaag tegen de NOS. Volgens de Woonbond lijkt Keijzer nu haar doel te willen behalen “over de ruggen van de huurders”.

Als de overheid niet ingrijpt, denkt Verra, zit Nederland over een paar jaar met honderdduizenden minder huurwoningen. “En dat kun je dan eigenlijk niet meer terugdraaien.”