Verschillende vluchtelingenorganisaties zijn het niet eens met het besluit van demissionair minister Van Weel (VVD) over Syrië. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft Van Weel dat Syrië voor veel meer Syriërs veilig verklaard kan worden om naartoe terug te keren. Het is er nu minder gevaarlijk, aldus de minister.

Wat VluchtelingenWerk Nederland betreft, is de conclusie van het demissionaire kabinet-Schoof dat er besloten kan worden over lopende en nieuwe asielaanvragen van Syriërs voorbarig.

“Uit het ambtsbericht blijkt dat de veiligheidssituatie in het land volatiel en instabiel is. De onzekerheid is nog te groot”, zegt VluchtelingenWerk Nederland. “Er is nog steeds sprake van verschillende, actieve gewapende conflicten in het land: geweldsniveaus fluctueren en het beeld kan per gebied en per week verschillen.”

‘Niet overal veilig’

Ook de Nederlandse tak van UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, “vindt dat nu niet is voldaan aan de vereisten voor het beëindigen van de vluchtelingenstatus voor vluchtelingen uit Syrië”.

Ook doet UNHCR Nederland een oproep aan alle landen “om burgers die Syrië ontvluchten toegang te verlenen tot hun grondgebied, het recht om asiel aan te vragen te garanderen en te allen tijde het principe van non-refoulement te respecteren”. Dat principe houdt in dat het verboden is om mensen terug te sturen naar een land waar zij vervolgd worden of waar hun leven of hun veiligheid in gevaar is.

Het Syrische Comité, een kleine stichting die zich inzet voor onafhankelijkheid en democratie in Syrië, is het deels met Van Weel eens. “Het klopt dat het minder gevaarlijk is”, zegt bestuurslid Zaher Toma, “maar dat betekent niet dat het overal in Syrië veilig is natuurlijk. Het regime is niet zoals vroeger, maar het blijft gevaarlijk. Zeker als je een andere mening hebt dan het regime, dat een jihadistische achtergrond heeft.”

17.000 aanvragen

Alle Syriërs die zich vanaf nu melden, krijgen met het nieuwe beleid te maken. Ook de lopende aanvragen die door de situatie in Syrië tijdelijk bevroren zijn, vallen hieronder. In totaal gaat het om zo’n 17.000 aanvragen.

Alleen Syriërs die kunnen aantonen dat zij daadwerkelijk risico lopen bij terugkeer kunnen in aanmerking komen voor een asielprocedure. Van Weel noemt daarbij de lhbti-gemeenschap, maar benadrukt ook dat de IND uiteindelijk een individueel oordeel geeft.

“De IND zou de tijd moeten kunnen nemen totdat tot een zorgvuldige beoordeling kan worden overgegaan”, zegt VluchtelingenWerk Nederland. “Alleen zo kan worden voorkomen dat Syriërs gedwongen moeten terugkeren naar een situatie waar het voor hen onveilig is.”

Wel kan er volgens VluchtelingenWerk besloten worden over “de zaken van personen die in het huidige Syrië evident gevaar lopen, zoals lhbtiq+-ers, afvalligen, bekeerlingen en alawieten”.